Reqbi.





Reqbi nə vaxt və necə yarandı?

Reqbiyə bənzər oyunlar çox xalqlarda (romalılar, yunanlarda, keltlərdə, uels sakinlərində, qallar) antik vaxtlardan mövcud idilər. Müasir reqbi 19-cu əsrin başlanğıcında İngiltərədə yarandı. 7 aprel 1823-cü il Reqbi şəhərinin on altı yaşlı məktəb şagirdi Uilyam Uebb Ellis (William Webb Ellis), kütlə futbol matçı vaxtı qaydaları pozaraq - topu ələ alıb və irəlliyərək, rəqib komandasının "şəhərciliyinə" çatdırdı. Qeyd etməyə dəyər ki, 19-cu əsrin kütlə futbolun qaydaları əllərə alıb və onu komanda oyunçuya, amma sahə üzrə onunla hərəkət etməyi qadağan edilirdi. Bu hərəkətdən sonra, Ellis tərəfdarların və əllərlə oyunun rəqiblərinin arasında mübahisələr gücləndi, hansılar ki, qırx il davam edirdilər. Yalnız 1863-cü ilində tərəflər güzəştə gəldilər: onlar iki sərbəst idman növünə reqbi və futbola böldülər. Yeni oyun "Rugby Football" adını aldı (və ya sadəcə "Rugby") şəhərin adına görə.

Rugby-7 nədir?

Rugby-7 – Rugby-Unionun variasiyasıdır, 19 əsrin sonunda Şotlandiyada yaranmışdır. Rugby-7-nin Rugby-Uniandan olan əsas fərqləri: komanda yeddi oyunçudan ibarətdir, hər hissə yeddi dəqiqə (turnirlərin final oyunu 10 dəqiqə) davam edir, Scrum-da (skramda) yalnız üç nəfər iştirak edir və s. Rugby-7-in matçları Rugby-Union qaydaları əsasında keçirilir. Rugby-7 üzrə Dünya çempionatı və Olimpiya Oyunları daxil olmaqla bir sıra beynəlxalq yarışlar keçirilir. 2009-cu ilin oktyabr ayında Rugby-7 Olimpiya idman ailəsinə qoşuldu: 2016-cı ildə Rugby-7 üzrə Rio-de-Janeyro olimpiya oyunlarda keçirildi.

Reqbinin qısa olaraq qaydaları

Reqbi matçi 100x70 metr ölçülü sahədə keçirilir. Meydançanın qıraqlarında "hesab" (try) zonasının sərhə hətti və H-tipli qapıları olur, onların arxasında olan sahə – "hesab" (try) zonası adlanır. Meydançanın digər xəttləri mövcuddur: 22 metr xətti, mərkəz xətti, "ölü" topun xətti, 10 metr və 5 metr xəttləri. Bu xətlərlə meydan zonalara bölünür, hansılarda ki, oyunun bəzi xüsusiyyətləri qaydalarla nəzərdə tutulmuşdur. Oyunçunun vəzifəsi – topu "hesab" (try) zonasına endirmək və ya onu qapıya vurmaq. Reqbi komandası 15 oyunçudan ibarətdir: səkkiz hücumçu və yeddi müdafiəçi. Hər bir oyunçu topla qaça və ya komanda yoldaşına ötürə bilər. Topu yalnız yana və ya arxaya ötürmək olar. İrəli topu ancaq ayaq zərbəsi ilə ştürmək olar. Topu bilmədən qabaqa oynalıanda hakim skram (sxvatka) təyyin edir, qəsdən topu irəli atanda – cərimə zərbəsi. Hər hansı oyunçu (topla olan) rəqib tərəfindən yaxalana bilər. Böyürdən, arxadan, qabaqdan yaxalamaqa icazə verilir; hər hansı çiyindən yuxarı və oyunçu havada olarkən yaxalamaq qadağan edilmişdir və cəzalanırlar. Rəqibidə oyunçunu bloklamaq və topsuz oyunçuya hücüm etmək olmaz. Yerdə olarkən oynamaq qadağandır, və bu halda, yerdə olan oyunçu dərxal topdan azad olmalıdır, əks halda cərimə təyyin olunur. Bu vəziyyətdə top uğrunda mübarizə başlayır, və topu idarə edən komanda "ruck" formalaşdırır "Ruck"-a ancaq "qapinin" üstündən qoşulmaq olar. Yan tərəfdən və ya qabaqdan girənləri cərimə zərbəsi ilə cəzalandırılar. "Ruck"-da oyunçuların vəzifəsi yerdə olan topu müdafıə edib, öz komandasına saxlamaqdır. Topla "moul" quruluşu ilə irəlləmək olar. Bu halda oyunçular (biri topla olmalıdır) öz aralarında birləşirlər və rəqib komandasının "hesab" (try) zonasına tərəf hərəkətə başlayırlar. Rəqib "moul"-u yıxa bilməz – o öz "moul"-unu formalaşdırıb və rəqibi dayandırmalıdır. Əgər top yan xəttə (auta) çıxdısa, dəhliz oynanacaq. Əgər oyunçu "hesab" (try) zonasında topu qoydusa, onun komandası beş xal və əlavə olara ayaq zərbəsində hüququ alır – buna reallaşdırma deyirlər. Vurulmuş reallaşdırma 2 xal gətirir. Cərimə vurulmuş – 3. Oyun vaxtı topu H-tipli qapıya vurulursa (top zərbədən əvvəl yerə dəyməlidir), o zaman, komanda 3 xal qazanır - bu fənd drop-qol adlanır. Matçda o komanda qalib gəlir, hansı ki, daha çox xal yığır.

Azərbaycan Reqbi Federasiyası.




Oxunub: 448
Xəbəri paylaş

Youtube Kanalımız Bizi Youtube Kanalımızdan izləyin: Azgundem.az