Müasir dövrdə sosial şəbəkələr həyatımızın ayrılmaz hissəsinə çevrilib. Burada insanlar öz gündəlik həyatını paylaşır, düşüncələrini ifadə edir, bəzən isə heç gözlənilməz, hətta zərərli nəticələrə gətirib çıxara biləcək videolar yayımlayırlar. Tez-tez rast gəlinən bir hal da odur ki, şəxs əvvəlcədən anlayır: çəkdiyi və paylaşdığı video onun üçün problem yarada bilər. Lakin buna baxmayaraq, həmin məzmun ictimaiyyətə təqdim olunur. Bu paradoksal vəziyyətin kökündə bir neçə amil dayanır.
1. Özünü göstərmək istəyi
İnsan psixologiyasında diqqət mərkəzində olmaq ehtiyacı daim mövcuddur. Sosial şəbəkələr bu ehtiyacı təmin etmək üçün ən əlverişli platformadır. Bəzən şəxslər düşünür ki, qalmaqallı və riskli məzmun daha çox izlənmə və bəyənmə gətirəcək. Nəticədə isə layk və izlənmə sayı onların reallıq hissini kölgədə qoyur.
2. Psixoloji faktorlar
Araşdırmalar göstərir ki, sosial mediada impulsiv davranışlar çox yayğındır. İnsan bir anlıq emosional təsir altında qərar verir, nəticəni isə düşünmür. Sonradan yaranan peşmanlıq isə artıq gec olur. Bu, xüsusilə gənclər arasında daha geniş yayılıb.
3. “Məni heç kim tutmaz” yanaşması
Bəzi insanlar hesab edirlər ki, çəkdikləri video ciddi nəticələr doğurmayacaq. Virtual aləmdəki hərəkətin real həyatda məsuliyyət doğuracağını isə gözardı edirlər. Halbuki qanunvericilik və ictimai qınaq sosial şəbəkədə edilən hərəkətlərə də eyni dərəcədə şamil olunur.
4. Sosial mesaj və ya etiraz forması
Bəzən bu cür videolar sadəcə diqqət çəkmək üçün deyil, hansısa sosial, siyasi və ya şəxsi narazılığın ifadəsi üçün çəkilir. İnsan öz mövqeyini göstərmək üçün bilərəkdən riskə gedir. Amma bu risk hər kəsin daşıya biləcəyi yük deyil.
Sosial şəbəkələr imkanlar dünyası olduğu qədər, məsuliyyət meydanıdır. Çəkilən hər video, yazılan hər status insanın gələcək həyatına təsir edə bilər. Ona görə də paylaşmazdan öncə bir neçə saniyəlik düşünmək, bu məzmun mənə nə qazandıracaq, nə itirəcək sualına cavab vermək vacibdir. Çünki virtual dünyada atılan bir addım, real həyatda böyük problemə çevrilə bilər.
Alxas Məmmədov.